Гэты варыянт больш бліжэй да сацыяльна-эканамічнага раянаваньня, якое распрацоўвалася яшчэ ў савецкі час. Галоўнымі мэтамі адміністрацыйнай рэформы павінны стаць: 1. эфектыўнась кіраваньня новымі рэгіёнамі, 2. павышэньне ўтульнасьці для пражываньня, 3. эфектыўнае размеркаваньне рэсурсаў. 4. захаваньне культурных і гістарычных асаблівасьцей рэгіёнаў. Эфектыўнасць кіраваньне залежыць ад хуткасці прыняцьця рашэньняў і колькасці сродкаў на іх вырашэньне. На мой погляд адна з галоўных праблем сеняшней сістэмы кіраваньне, гэта значныя адлегласьці ад цэнтраў улады да месцаў прыняця дзеяньня: напрыклад Магілёў-Хоцімск, Гародня-Астравец, Берасьце-Лунінец, Віцебск-Паставы і інш. Так, у наш час існуюць розныя тэхнічныя сродкі для ймгненнай сувязі, аднак, як гаворыцца, жадаешь згубіць справу - дамаўляйся па тэлефоне. Адным з крытэрыем рэформы павінна стаць скарачэньне адлегласьце паміж аколіцамі й новымі цэнтрамі. У савецкай рэформе прапаноўвалася падзяліць крайну на акругі, дзе адлеглась паміж цэнтрам і крайнімі населенамі пунктамі меней чым за 100км (каб можно было трапіць у цэнтр на аўтамабіле за адну гадзіну) з улікам існуючай сеткі дарог. Новый цэнтры рэгіёнам павінны быць буйнымя гарады, бо ў іх размесьцца буйныя аб’екты вытворчасьці, адукацыі, культуры, спорта, будаўніцтва і інш. Для йх функцыянаваньня патрэбна шмат насельніцта. Выбар 20 цэнтраў акруг: Бабруйск, Баранавічы, Барысаў, Берасьце, Віцебск, Ворша, Гародня, Глыбокае, Гомля, Жлобін, Жыткавічы, Крычаў, Ліда, Магілёў, Мазыр, Маладэчна, Менск, Пінск, Полацак, Слуцак, мне здаецца амаль ідэальны. У гэтым спісе ўсе быйная гарады Беларусі, акрамя Салігорска. Толькі Крычаў, Жыткавічы й Глыбокае выпадаюць з гэтага спіса. Аднак гэтыя гарады буйнейшыя ў сваіх акругах і на сеняшні час яны ўжо амаль выконваюць ролю рэгіянальных цэнтрах. Гэта можна бачыць на прыкладаў размяшчэньня філіялаў розных арганізацый банкі, будаўнічыя трэсты, гандлевый прадстаўнікі. Рэформа прынясе плён і для насельніцтва: цэнтры гандлю, культуры, медыцыны, спорта, працы, адукацыі стануць для яго бліжэй. Менш праз гадзіны езды чалавек зможа атрымаць медыцынскую дапамогу, наведаць гіпермаркет ці папасьць на прыем да губернатара. На сёньня просты чалавек з правінцыы губляе суткі на гэта. Пры падзеле на новыя акругі трэба ўлічыць, каб адні рэгіёны не былі на шмат болей за йншых, бо гэта можа зашкодзіць раўнаважнаму развіцьцю рэгіёнаў. Гэта, на мой погляд, добра відаць на варыянце прафесара Рыдзеўскага: Менская акруга самая буйная й па плошчы, й па колькасьці насельніцтва. Гэта можа прывесці да зніжэньня колькасьці насельніцтва у дальніх раёнах акругі: Лепель, Ашмяны, таксама перенос эканамічнай актыўнасьці з Маладэчна, Барысава бліжэй да Менска. Бо бізнес, залежыць ад улады: падатковыя, ФСЗН і йнш. Хацеў бы заўважыць, што ў некаторых выпадках, пры падзеле на новыя рэгіёны, на мой погляд, трэба адысьці ад прынцыпа не падзельнасьці йснуючых раёнаў. Такіх выпадкаў не шмат: 1. Аднясеньне Ружанаў і навакольля да Баранавцкай акругі, адлегласьць да Баранавіч меншая, 2. Выдзяленнье навакольля Жодзіна й далучэньне разам з местам да Барысаўскай акругі, 3. Далучэньне паўдневай часткі Лагойска раёна да Менскай акругі, 4. Далучэньне Мікашэвіч і Давід-Гарадка да Жыткавіцкай акругі. Пры рэформе таксама трэба аб’ядноўваць раёны таксама з улікам іх сенешняй належнасці да абласьцей,бо за некалькі дзесяткі гадоў існаючая сістэма стварыла новы эканамічныя, культурныя, сацыяльныя сувязі. На мапе відаць: што з новых акруг толькі 4 акругі створаны з раёнаў розных абласьцей: Баранавіцкая, Варшанская, Маладэчанская й Бабруйская, пры гэтым Варшанская і Бабруйская ўключаю па аднаму раёны з іншых абласьцей. Што датычыць Маладэчанскай і Баранавіцкай акргі, то падобныя уварэньні ужо йснавалі пасля другой сусветнай (1944-1956). Эканамічна найбольш кволай з акруг з’яўляецца Жыткавікая. Аднак з геялагічна пункта гледжаньня гэты рэгіён стане сыравіннай скарбонкай Беларусі: граніт, нафта, бурыя вуглі, лес, вада. Цікава на погляд, уключэньне Лепельскага й Чашніцкага раёнаў да Полацкай акругі. У савецкі час гэтыя тэррыторыя амаль цалкам былі ў складзе Барысаўскай акрузе й па савецкаму сацыяльна-эканамічнаму раянаваньню яны адносіліся да Барысаўскага рэгіяна. Аднак на сёняшні час нема добрых шляхоў зносін паміж Барысавам і гэтамі раёнамі. Найбліжэйшым цэнтрам для йх з’яўляецца Полацак. Новыя акругі не зусім новыя, межы многіх зь якіх адпавядаюць межам паветаў ВкЛ, акруг і вабласьцей БССР. На мой погляд на сёняшні момант існуе мясцовая этічная асаблівасьць насельніцтва гэтых акруг.
|